Drinkwatersector wil actief bijdragen aan implementatie Klimaatakkoord

Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft onlangs het Klimaatakkoord naar de Tweede Kamer gestuurd. Ook voor de drinkwatersector is het Klimaatakkoord belangrijk. Het duurzaam leveren van drinkwater van hoge en onbesproken kwaliteit hangt meer en meer samen met andere maatschappelijke opgaven. De drinkwatersector wil vanuit zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid en kennis en kunde een actieve bijdrage leveren aan de transities en opgaven van deze tijd, zoals het halen van de klimaatdoelen.

Klimaatverandering heeft gevolgen voor de waterhuishouding, maar ook de maatregelen om de klimaatproblemen te beheersen kunnen gevolgen hebben voor de drinkwatervoorziening. Om inhoud te geven aan de energietransitie wordt in het Klimaatakkoord onder andere de uitwerking van Regionale Energie Strategieën (RES’en) aangekondigd. Dat geldt ook voor warmtetransitie-visies waarin voor de gebouwde omgeving de transitie naar duurzame warmte wordt uitgewerkt. Het energiebeleid wordt vastgelegd in Omgevingsvisies van provincies en gemeenten. De drinkwaterbedrijven willen actief worden betrokken bij en bijdragen aan de uitwerking van deze strategieën en visies.

De klimaataanpak raakt de drinkwaterbedrijven vanuit verschillende invalshoeken: als bedrijf zelf, als grote infrastructuurbeheerder, als belanghebbende bij schone bronnen en als producent van drinkwater. Tegen die achtergrond heeft de sector ‘eigen’ ambities: nu al wordt 100% van de elektriciteit die wordt gebruikt voor de productie en distributie van drinkwater als duurzame elektriciteit ingekocht. Daarnaast zijn er diverse initiatieven om zelf groene stroom op te wekken.

Duidelijk is dat de energietransitie zal leiden tot een toenemende druk op de ondergrondse ruimte door ontwikkeling van bodemenergiesystemen en aardwarmte. Daarnaast is het voor de toekomstige drinkwatervoorziening nodig aanvullende strategische voorraden (ASV’s) in de ondergrond aan te wijzen. Er moet rekening worden gehouden met een stijgende drinkwatervraag. Provincies en drinkwaterbedrijven bekijken momenteel hoeveel van die aanvullende voorraden nodig zijn en waar die het beste kunnen komen. Vanwege de risico’s van bodemenergie/aardwarmte voor grondwater is scheiding van functies het uitgangspunt: niet boren in gebieden voor de drinkwatervoorziening. Verwachting is dat aardwarmte en de drinkwatervoorziening naast en gescheiden van elkaar geaccommodeerd kunnen worden. Daarvoor is wel afstemming nodig. De aanwijzing van ASV’s moet daarom doorwerking krijgen in de uitwerking van Regionale Energie Strategieën in de RES-regio’s.

De energietransitie zal ook leiden tot verzwaring van elektriciteitsnetwerken en vervanging van gasleidingen door warmtenetten. Nederland gaat daarvoor de komende decennia grootschalig ‘op de schop’. Dit zal impact hebben op de infrastructuur voor de drinkwatervoorziening. Om deze herinrichting zo efficiënt mogelijk aan te pakken moet de afstemming, regie en samenwerking tussen alle betrokken partijen worden versterkt.

Aquathermie kan in potentie voorzien in 40% van de warmtevraag in de gebouwde omgeving. Thermische Energie uit Drinkwater (TED) is hiervan een onderdeel. Drinkwaterbedrijven willen als producenten van drinkwater en eigenaar/beheerder van drinkwaternetten, aansluitend op hun kerntaak, bijdragen aan de verkenning van mogelijkheden voor veilige en verantwoorde ontwikkeling van aquathermie. In de energietransitie moet daarom volgens Vewin aquathermie als volwaardig alternatief voor de warmtevoorziening worden onderzocht en een passende positie krijgen in de uitwerking van de Regionale Energiestrategieën. De drinkwatersector heeft daarom onlangs haar handtekening gezet onder de Green Deal Aquathermie.

Aquathermie sluit direct aan bij de kerntaak van de drinkwatersector van het produceren en transporteren van drinkwater. De wettelijke kerntaak van de drinkwaterbedrijven staat altijd voorop: 24/7 schoon en veilig drinkwater leveren.