Herziening Europese richtlijn Duurzaam Gebruik Pesticiden goed nieuws voor betere bescherming drinkwaterbronnen

Het voorstel voor de herziening van de Richtlijn Duurzaam Gebruik Pesticiden die de Europese Commissie op 22 juni heeft uitgebracht biedt volgens Vewin kansen om de impact van bestrijdingsmiddelen op drinkwaterbronnen drastisch terug te dringen en om de waterkwaliteit van grond- en oppervlaktewater te verbeteren. Met deze herziening wil de Commissie lidstaten namelijk verplichten om maatregelen te nemen waarmee drinkwaterbronnen beter beschermd worden tegen verontreiniging met bestrijdingsmiddelen. Bovendien is het goed nieuws dat de Europese Commissie voorstelt dat gebruikers en lidstaten beter in kaart moeten gaan brengen hoe en waar bestrijdingsmiddelen worden toegepast. Hierdoor komt er meer zicht op de impact van emissies van bestrijdingsmiddelen op bodem en water.

De kwaliteit van drinkwaterbronnen staat in toenemende mate onder druk en is de afgelopen jaren niet significant verbeterd. Verontreinigingen afkomstig uit de landbouw, industrie en huishoudens zorgen ervoor dat de kwaliteit van drinkwaterbronnen eerder slechter wordt. Het uiterlijk in 2027 bereiken van de afgesproken doelen uit de Europese Kaderrichtlijn Water is daardoor ernstig in gevaar. Uit het RIVM rapport Staat drinkwaterbronnen (2020) blijkt dat in vrijwel alle oppervlaktewaterwinningen, en in meer dan een kwart van de grondwaterwinningen voor drinkwaterproductie bestrijdingsmiddelen in normoverschrijdende concentraties worden gevonden. Daarnaast is ‘vergrijzing’ van het grondwater een toenemend probleem: lage concentraties van een cocktail van bestrijdingsmiddelen zijn vrijwel overal aanwezig.

De daadwerkelijke impact van deze nieuwe EU-wetgeving is onder andere afhankelijk van de nationale invulling en naleving. Vewin vindt dat de emissies van bestrijdingsmiddelen naar drinkwaterbronnen stevig moet worden aangepakt. Daarom moet het verminderen van agrarische emissies van bestrijdingsmiddelen én nitraat naar drinkwaterbronnen, goed verankerd worden in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Een belangrijk doel van het NPLG is namelijk om de Europese verplichtingen uit de KRW en de Nitraatrichtlijn via gebiedsgerichte programma’s te realiseren. Vewin bepleit dat de verbetering van de kwaliteit en beschikbaarheid van drinkwaterbronnen hierbij prioriteit krijgt. In de richtlijn is de definitie van kwetsbare gebieden waar bestrijdingsmiddelen niet mogen worden toegepast verder aangescherpt. Dit verbod biedt een goede basis voor de verbetering van de waterkwaliteit (grondwater)beschermingsgebieden, maar moet daarvoor goed in nationaal beleid worden uitgewerkt.