Kamerleden: sterkere positie drinkwaterwinning in Structuurvisie ondergrond

Onlangs sprak de Tweede Kamer in een Algemeen Overleg met Minister Schultz van Infrastructuur en Milieu over de Structuurvisie Ondergrond (STRONG). De ondergrond is cruciaal voor de drinkwatervoorziening, immers, circa 60% van ons drinkwater wordt gemaakt van grondwater. De Tweede Kamer heeft al in juni 2014 een motie aangenomen waarmee drinkwater als nationaal belang is aangemerkt en die oproept om dit in STRONG te verankeren. Tijdens het AO stelden Kamerleden van GroenLinks, SP en CDA vragen over een sterkere positie voor de drinkwaterwinning in STRONG.

Bescherming drinkwatervoorziening
Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) gaf aan dat duidelijker aangegeven moet worden hoe de bescherming van de drinkwatervoorziening geborgd wordt. Van Tongeren vroeg hoe in STRONG voorkomen wordt dat de functie drinkwater wordt bedreigd door andere functies in de ondergrond, zoals bijvoorbeeld schaliegaswinning dat nog steeds niet als optie van tafel is. Volgens GroenLinks zal STRONG een antwoord moeten geven op de vraag hoe de bescherming van drinkwater geborgd wordt. Daarnaast pleitte van Tongeren voor een zogenaamde ‘verdringingsreeks’ waarbij er een voorkeursvolgorde wordt gehanteerd voor functies in de ondergrond, zoals dat al eerder bij oppervlaktewater gebeurd is. In zo’n verdringingsreeks zou drinkwater op de eerste plaats moeten komen. Van Tongeren wil een soort ‘Ladder van Lansink’ voor de ondergrond en dat drinkwater altijd voorrang krijgt boven de winning van schaliegas. Ook Erik Ronnes van het CDA gaf aan in STRONG uitsluiting van de winning van schaliegas in alle gebieden voor drinkwater over volledige diepte te wensen. Eric Smaling van de SP liet weten ook drinkwater bovenaan in de verdringingsreeks van STRONG te willen zien. Smaling vond het bovendien nog te onduidelijk naar voren komen waar het afwegingskader naar toe zal gaan. Hij wilde weten van de minister waar de rechter straks concreet op gaat toetsen. Ook sprak hij zijn zorgen uit over het feit dat de structuurvisie geen functies vastlegt en hierdoor weinig houvast zal bieden als toetsingskader.

Drinkwater opgenomen als Nationaal Belang
Minister Schultz Van Haegen (Infrastructuur en Milieur) gaf in het overleg aan dat drinkwater als Nationaal belang wordt opgenomen in STRONG. Wat dat concreet betekent werd echter nog niet duidelijk. De minister liet weten moeite te hebben met het woord ‘borgen’, omdat het altijd gaat om een afweging van functies in de ondergrond. Daarnaast ziet de minister niets in een verdringingsreeks, omdat de afweging van functies in de ondergrond vraagt om gebiedsgericht maatwerk. Een generieke voorkeursvolgorde voor functies vind de minister dan ook niet zinvol. Wel gaf ze criteria aan die opgenomen gaan worden in een afwegingskader voor de functies. Functies als olie- en gaswinning, waaronder schaliegas, zullen worden uitgesloten bij de zogenaamde ‘grondwaterbeschermingsgebieden’. Dit zijn beschermingsgebieden voor de drinkwatervoorziening die door provincies worden aangewezen. Op de vraag van Groen Links of intrekgebieden voor drinkwater zijn uitgesloten van schaliegasboring of -winning gaf de minister aan dat ze er vanuit gaat van wel. In STRONG moet dit duidelijk worden. Verder zegt de minister samen met provincies de nationale grondwaterreserves te willen aanwijzen. Hierbij zegt ze wel terughoudend te willen omgaan met het aanwijzen van grondwaterreserves, en uitsluiting van andere activiteiten hierin. Over enkele weken zal de Tweede Kamer het overleg voortzetten in een plenair debat.

• STRONG