Vewin: kabinet presenteert Nationaal Water Programma; doelen KRW buiten beeld

Op 18 maart stemde het kabinet in met het Nationaal Waterprogramma (NWP) 2022-2027 en stuurde minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat het NWP naar de Tweede Kamer. Dit programma omvat de hoofdlijnen van het nationale waterbeleid. Voor de drinkwatersector zijn vooral de onderdelen die zich richten op de waterkwaliteit en drinkwaterbronnen van belang. Het NWP en de maatregelen in de bijbehorende Stroomgebiedbeheerplannen (SGBP's) voor de periode 2022-2027 moeten in samenhang met onder andere de maatregelen uit het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (7e NAP) 2022-2025 zorgen dat de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) tijdig worden gehaald. Dit betreft ook grond- en oppervlaktewater bestemd voor drinkwater.

Het NWP komt tot teleurstelling van Vewin niet aan die ambitie tegemoet. Al eerder constateerde IenW zelf – op basis van de ex ante analyse waterkwaliteit – dat de KRW-doelen met de voorgestelde maatregelen in de SGBP's en het 7e NAP naar verwachting niet gehaald worden. Over vrijwel de hele linie zijn hiervoor extra inspanningen nodig. Specifiek voor drinkwaterbronnen stelde de ex ante analyse dat er een flinke opgave ligt om de drinkwaterbronnen schoner te krijgen. Vewin heeft daarom eerder aanscherping van de plannen bepleit. En daarvan is onvoldoende sprake. Het NWP geeft aan dat het voor het tijdig halen van de KRW-doelen voldoende is alle benodigde maatregelen uiterlijk in 2027 te nemen. De doelen mogen dan op een later moment worden gehaald. Hiermee wordt wat Vewin betreft niet voldaan aan de eisen van de KRW.

Vewin bepleit een maatregelenpakket om uiterlijk in 2027 de KRW-doelen voor de bronnen voor drinkwaterproductie te halen, zowel bij oppervlaktewater- als grondwaterwinningen. Op het vlak van nitraat en bestrijdingsmiddelen kan dat mede zijn beslag krijgen in het komende Nationaal Programma Landelijk Gebied en de daarbij horende gebiedsaanpak. Maar ook een daadkrachtige aanpak van andere bedreigingen als opkomende stoffen en medicijnresten is vereist. Daarbij hoort monitoring en regie door het Rijk en waar nodig tijdige aanscherping of bijsturing. De extra inzet voor verbetering van de waterkwaliteit is een essentiële bouwsteen voor het door Vewin bepleite Nationaal Water Akkoord waarin alle betrokken partijen samenwerken aan een klimaatrobuust systeem dat de toekomstige waterbeschikbaarheid én waterkwaliteit verzekert.

De drinkwatersector staat mede door klimaatverandering voor grote uitdagingen als het gaat om

zoetwaterbeschikbaarheid en waterkwaliteit. Het watersysteem loopt tegen zijn grenzen aan door te snelle waterafvoer, droogte, verzilting en een toenemende watervraag door een groeiende economie en bevolking. De kwaliteit van de drinkwaterbronnen verslechtert bovendien door vervuiling vanuit de landbouw, industrie en huishoudens. Uit verschillende onderzoeken, waaronder het rapport 'Staat drinkwaterbronnen' van RIVM (2020), blijkt dat de kwaliteit van de bronnen voor drinkwaterproductie onder toenemende druk staat en de afgelopen jaren niet significant is verbeterd.

Het nieuwe coalitieakkoord onderschrijft weliswaar het belang van schoon water en de noodzaak van het voldoen aan Europese normen, maar dat vertaalt zich nog niet in concrete aanscherping van de plannen en verbetering van de bescherming van drinkwaterbronnen. Zo constateerde Vewin onlangs met teleurstelling dat dat de problematiek van de nitraatbelasting van grondwaterbronnen voor de productie van drinkwater volledig ontbreekt in het addendum bij het 7e NAP.

Lees het Ontwerp Nationaal Water Programma 2022-2027