Droogte: geen knelpunten voor de drinkwatervoorziening, wel verhoogde afzetten

De droogte heeft vooralsnog geen impact op de drinkwatervoorziening. Er zijn geen knelpunten in de bronnen (grond- en oppervlaktewater) voor de bereiding van drinkwater. De waterpeilen in de bekkens, duinen en plassen zijn op orde. De warme en droge periode houdt nu al sinds half mei aan en heeft vooral effect op de waterafzetten van de drinkwaterbedrijven. De drinkwatersector heeft te maken met verhoogde afzetten, maar de situatie is op dit moment beheersbaar. Verder zet de sector verschillende alternatieve routes in om water te winnen vanwege verminderde toevoer van oppervlaktewater, zoals inkoop bij buurbedrijven, inzetten van (diep) grondwater en inzet van andere innamepunten. Verder roepen drinkwaterbedrijven klanten op om bewust dan wel zuinig met drinkwater om te gaan.

Wanneer er sprake is van een (dreigend) watertekort of droogte, stelt de LCW een droogtemonitor op. In een periode van droogte gebeurt dit elke 2 weken, of vaker als dat nodig is. Hierin worden de huidige situatie en de toekomstige verwachtingen voor watertekort of droogte beschreven. Deze informatie is gebaseerd op gegevens van de waterschappen, KNMI, Rijkswaterstaat en de drinkwaterbedrijven. Deze partijen komen tijdens dreigende crisissituaties bijeen in de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW), samen met andere crisispartners als het ministerie van IenW, provincies, veiligheidsregio’s en gemeenten. De taken van de crisispartners zijn vastgelegd in het Landelijk Draaiboek Waterverdeling en Droogte (LDWD).

De langdurige droogtes van de laatste jaren zijn een kantelpunt voor het waterbeheer in Nederland. Meerdere opeenvolgende jaren van droogte zijn nieuw voor Nederland, maar zullen naar verwachting in de toekomst vaker voorkomen. De droogte en hoge temperaturen zorgen voor grote uitdagingen rondom waterkwantiteit en -kwaliteit. Tegelijkertijd stijgt de drinkwatervraag in bredere zin door economische ontwikkelingen en bevolkingstoename. Een eeuwenlange strijd tegen het water wordt zo plots ook een strijd om de beschikbaarheid van zoetwater. De droge zomers sinds 2018 hebben eens te meer duidelijk gemaakt dat de toekomstige beschikbaarheid van voldoende, kwalitatief goed zoet water in alle delen van het land geen vanzelfsprekendheid is.

Een nieuwe klimaat-robuuste balans in het watersysteem vraagt om andere keuzes in de ruimtelijke, landschappelijke inrichting, zowel boven- als ondergronds. Transitie is nodig, en dat moet via regionaal maatwerk. Op de hogere zandgronden moeten we zorgen dat er meer water wordt vast gehouden of aangevoerd, bijvoorbeeld in combinatie met natuurontwikkeling of extensievere landbouw. Voor de grote rivieren en meren is het belangrijk dat er voldoende internationale aanvoer blijft van Rijn- en Maaswater. Door goede sturing van deze aanvoer in het Nederlandse hoofdwatersysteem en voldoende waterberging, bijvoorbeeld in het IJsselmeergebied, houden we ook voldoende water om de verzilting tegen te gaan. Naast voldoende aanvulling is het vanzelfsprekend dat we het water niet verspillen. Dat geldt voor alle functies: landbouw, industrie en consumenten. Dit voorkomen we onder andere door gebruikers bewust te maken van duurzaam watergebruik- en tegengaan van verspilling.

De drinkwaterbedrijven zetten daarom in op waterbewustwording en participeren bijvoorbeeld in decentrale wijkinitiatieven (o.a. waterketenbeheer) en denken mee bij innovatie van watergebruikende apparaten. Ook het ontmoedigen van laagwaardig gebruik van drinkwater door grootverbruikers hoort daarbij.

Weersomstandigheden en verschillen in drinkwaterbronnen, zoals het gebruik van grondwater en/of oppervlaktewater zorgen ervoor dat de situatie per regio kan verschillen. Drinkwaterbedrijven zullen hun klanten daarom altijd voorzien van informatie op maat, binnen hun eigen voorzieningsgebied. Drinkwaterbedrijven voelen zich verantwoordelijk bij te dragen aan een duurzame samenleving. Daarom vragen zij hun klanten bewust en zuinig met water om te gaan. Minder water gebruiken is altijd beter, het hele jaar door.