Aanpak geneesmiddelen in drinkwaterbronnen

​​Water in een circulaire economie

De waterkringloop is van nature circulair, waarbij het water na gebruik via diverse stappen uiteindelijk weer aan het begin van de kringloop uitkomt. In de transitie richting een circulaire economie liggen er kansen bij de watersector. Binnen de watersector wordt bijvoorbeeld al veel ingezet op hergebruik van grondstoffen uit water (afvalstoffen bij zuivering) of hergebruik van water. Een groeiend probleem vormen medicijnresten die achterblijven in de waterkringloop, onder andere door toenemend medicijngebruik. Deze komen via urine en ontlasting in het riool en komen na gedeeltelijke zuivering in sloten en rivieren terecht en vormen zo een bedreiging voor de bronnen van drinkwater en het milieu. Deze medicijnresten verstoren de waterkringloop en de transitie richting een circulaire economie. Daarom dient er ingezet te worden op een aanpak waarbij geneesmiddelen niet in de waterkringloop terechtkomen.
Aanpak bij de bron door geneesmiddelen uit de waterkringloop te houden.

Ketenaanpak

De kwaliteit van de drinkwaterbronnen staat onder druk. De Ketenaanpak Medicijnresten uit Water van het Ministerie van IenW is gericht op het voorkomen van medicijnresten in drinkwaterbronnen. In alle schakels van de keten zijn maatregelen nodig: van de ontwikkeling van medicijnen, het voorschrijven en het gebruik van medicijnen, tot aan de zuivering van afvalwater. Vooraan in de keten zijn maatregelen nodig om te voorkomen dat medicijnresten het water bereiken, zoals zuivering bij ziekenhuizen, open­baarheid van milieueffecten van geneesmiddelen, inzet van plaszakken na gebruik van röntgencontrast­middelen en het niet meer door de gootsteen afvoeren van vloeibare geneesmiddelen door patiënten en artsen. Geneesmiddelenresten die het menselijk lichaam verlaten worden niet voldoende gezuiverd door rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's). In het kader van de Ketenaanpak worden pilots gestart voor vergaande zuivering bij RWZI’s. Vewin vindt het van belang dat deze pilots plaatsvinden daar waar deze impact hebben op drinkwaterinnamepunten. Naast de aanpak van humane geneesmiddelen moet ook de aanpak van de diergeneesmiddelen voortvarend worden opgepakt.
Zet in op pilots voor aanvullende zuivering bij RWZI's die impact hebben op drinkwater­innamepunten.

Prioritaire stoffenrichtlijn

De Europese Commissie werkt aan een herziening van de Prioritaire Stoffenlijst, waarbij Vewin pleit voor aandacht voor de drinkwaterbelangen bij het vaststellen van de prioritaire stoffen. In de Prioritaire Stoffen­richtlijn – goedgekeurd in 2013 – is vastgelegd dat er op Europese schaal een tijdelijke aandachtstoffen­lijst moet worden opgesteld, waarop stoffen staan die maximaal 4 jaar in de lidstaten worden gemonitord waarna de resultaten moeten bijdragen aan een goed onderbouwd besluit om stoffen wel of niet als prio­ritaire stof te selecteren. Vewin pleit voor het opnemen van de geneesmiddelen die nu op de aandacht­stoffenlijst staan in de Prioritaire Stoffenrichtlijn.
Neem medicijnresten en andere microverontreinigingen die voor drin­kwaterbronnen van belang zijn op de lijst met prioritaire stoffen op.

Europese Geneesmiddelenstrategie

Conform de Prioritaire Stoffenrichtlijn dient de Europese Commissie een strategie te ontwikkelen met be­trekking tot waterverontreiniging door farmaceutische stoffen. Vewin benadrukt het belang van een aan­pak in een internationale setting via de Europese wetgeving, aangezien een groot deel van de genees­middelen in Nederlandse wateren afkomstig is van emissies uit het buitenland. De Europese Genees­middelenstrategie dient zich te richten op de hele geneesmiddelenketen, waarbij gekeken wordt naar diverse maatregelen zoals het stimuleren van vrijwillige initiatieven op EU- of lidstaatniveau, alsook ver­plichte maatregelen. De doelen van de Europese strategie, zoals aangegeven door de Europese Com­missie, zijn het vergaren van kennis en het vinden van een balans tussen het beschermen van het milieu ​
en de volksgezondheid en tegelijkertijd de toegang tot effectieve en gepaste geneesmiddelen te garan­deren voor mens en dier. De aanpak heeft veel vertraging opgelopen en Vewin benadrukt het belang van het zo spoedig mogelijk opstellen van een Europese strategie. Om het proces te bespoedigen vindt Vewin dat de Minister van IenW het belang van een Europese geneesmiddelenstrategie voor Nederland stevig moet onderschrijven. Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor de Minister in het beplei­ten van een Europese strategie bij de Europese Commissie, waarbij opgeroepen wordt tot het zo spoedig mogelijk formuleren van de strategie.
Vewin roept de Minister van IenW op om het belang van een Europese geneesmiddelenstra­tegie te onderschrijven.
Vewin vraagt de Minister van IenW het belang van een zo spoedig mogelijk opgestelde strate­gie te benadrukken bij de Europese Commissie.

Download standpunt

• Geneesmiddelen