Aanpak geneesmiddelen in drinkwaterbronnen

Water in een circulaire economie

De waterkringloop is van nature circulair. Het water komt na gebruik via diverse stappen uiteindelijk weer aan het begin van de kringloop uit. In de transitie richting een circulaire economie liggen er kansen binnen de watersector. Zo wordt bijvoorbeeld al veel ingezet op hergebruik van grondstoffen uit water (afval­stoffen bij zuivering) of hergebruik van water. Een groeiend probleem vormen medicijnresten die achter­blijven in de waterkringloop, onder andere door toenemend medicijngebruik. Deze komen via urine en ontlasting in het riool en komen na gedeeltelijke zuivering in rivieren terecht en vormen zo een bedreiging voor de bronnen van drinkwater en het milieu. Deze medicijnresten verstoren dus de waterkringloop en de transitie richting een circulaire economie. Daarom dient er ingezet te worden op een aanpak waarbij geneesmiddelen niet in de waterkringloop terechtkomen.
- Houd geneesmiddelen (zoveel mogelijk) uit de waterkringloop.

Ketenaanpak

De kwaliteit van de drinkwaterbronnen staat onder druk. De Ketenaanpak Medicijnresten uit Water van het Ministerie van IenW is gericht op het voorkomen van medicijnresten in drinkwaterbronnen. In alle schakels van de keten zijn maatregelen nodig: van de ontwikkeling van medicijnen, het voorschrijven en het gebruik van medicijnen, tot aan de zuivering van afvalwater. Vooraan in de keten zijn maatregelen nodig om te voorkomen dat medicijnresten het water bereiken, zoals zuivering bij ziekenhuizen, open­baarheid van milieueffecten van geneesmiddelen, inzet van plaszakken na gebruik van röntgencontrast-middelen en het niet meer door de gootsteen afvoeren van vloeibare geneesmiddelen door patiënten en artsen. Geneesmiddelenresten die het menselijk lichaam verlaten worden niet voldoende gezuiverd door rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's). In het kader van de Ketenaanpak worden pilots gestart voor vergaande zuivering bij RWZI’s. Vewin vindt het van belang dat deze pilots plaatsvinden daar waar deze impact hebben op drinkwaterinnamepunten. Naast de aanpak van humane geneesmiddelen moet ook de aanpak van de diergeneesmiddelen voortvarend worden opgepakt.
- Zet in op pilots voor aanvullende zuivering bij RWZI's die impact hebben op drinkwaterin­namepunten.

Europese strategie

De Europese Commissie ontwikkelt een strategie met betrekking tot waterverontreiniging door farma­ceutische stoffen. Vewin benadrukt het belang van een aanpak in een internationale setting via Europese wetgeving, aangezien uit de hotspotanalyse uitgevoerd door de Stowa uit 2017 blijkt dat 62% van de medicijnresten bij oppervlaktewaterinnamepunten afkomstig is uit het buitenland. De Europese genees­middelenstrategie dient zich te richten op de hele geneesmiddelenketen, waarbij gekeken wordt naar diverse maatregelen zoals het stimuleren van vrijwillige initiatieven op EU of lidstaatniveau, alsook ver­plichte maatregelen. De aanpak heeft veel vertraging opgelopen, inmiddels is er een publieke- en stakeholderconsultatie uitgezet door de Europese Commissie. Vewin benadrukt het belang van het zo spoedig mogelijk opstellen van een Europese strategie, met maatregelen die een wezenlijke bijdrage zullen leveren. Om het proces te bespoedigen vindt Vewin dat een belangrijke rol is weggelegd voor de Minister van IenW in het onderschrijven van het belang van een Europese geneesmiddelenstrategie en het bepleiten van een Europese strategie bij de Europese Raad en Commissie.
Ook werkt de Europese Commissie aan een herziening van de Prioritaire Stoffenlijst, waarbij Vewin pleit voor aandacht voor de drinkwaterbelangen bij het vaststellen van de prioritaire stoffen, waaronder het opnemen van farmaceutische stoffen in de lijst die nu op de aandachtstoffenlijst staan.
-Vewin vraagt de Minister van IenW om het belang van een Europese geneesmiddelenstrategie te onderschrijven in de Raad/bij de Europese Commissie.
- Vewin vraagt de Minister van IenW het belang van een zo spoedig mogelijk opgestelde strate­gie te benadrukken bij de Europese Commissie.
- Neem farmaceutische stoffen en andere microverontreinigingen die voor drinkwaterbronnen van belang zijn op in de lijst met prioritaire stoffen.​

Download standpunt

• Geneesmiddelen