De Europese Commissie heeft gisteren haar beoordeling van de nationale stroomgebiedsbeheerplannen voor de periode van 2016-2021 gepubliceerd. Om de waterkwaliteit van grond- en oppervlaktewater op peil te houden, moet Nederland zich net als andere EU-lidstaten houden aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Elke zes jaar moeten de lidstaten aan de Europese Commissie verantwoorden in hoeverre ze aan de KRW-doelen voldoen. Een belangrijk onderdeel van de KRW zijn de Stroomgebiedbeheerplannen (SGBP’s). Hierin staan afspraken en concrete maatregelen om per stroomgebied van een rivier de KRW-doelen te behalen. Het algehele beeld in de beoordeling van deze plannen voor Europa als geheel is dat er vooruitgang is, maar er worden ook verbeterpunten gesignaleerd waar de waterbeheerders in de plannen prioriteit aan moeten geven de komende planperiode. De Europese Commissie legt voor Nederland de nadruk op twee verbeterpunten.
De Europese Commissie vraagt Nederland de effectiviteit van de bestaande maatregelen voor de landbouw vast te stellen en additionele maatregelen te formuleren die nodig zijn om de doelen van de KRW te behalen.
Vewin ondersteunt deze aanbeveling van de Europese Commissie met het verzoek om extra maatregelen. Het is cruciaal dat de nitraatconcentraties in 34 grondwaterbeschermingsgebieden onder de norm van 50 mg/l komen respectievelijk blijven, en dat er aan de KRW-doelen wordt voldaan. Medio dit jaar moet duidelijk worden of de in december 2017 afgesloten bestuursovereenkomst tussen Rijk, provincies, LTO en Vewin voldoende perspectief biedt op het halen van deze doelen. Als dat niet zo is, heeft de minister van LNV aangegeven verplichte maatregelen te nemen. Dat laat overigens onverlet dat in alle andere grondwaterbeschermingsgebieden de doelen van de KRW moeten worden gehaald: dit betekent geen achteruitgang en op termijn verbetering van de waterkwaliteit.
Vewin ziet de aanbeveling van de Europese Commissie ook als een aansporing voor aanvullende maatregelen om de doelen uit de Europese Kaderrichtlijn Water en de Tweede nota duurzame gewasbescherming te kunnen halen. In de Tweede nota duurzame gewasbescherming zijn doelen en maatregelen opgenomen voor verduurzaming van het gewasbeschermingsbeleid. Een van deze doelen is dat er in 2023 nagenoeg geen overschrijdingen meer zijn van de drinkwaternorm en de milieukwaliteitsnormen in oppervlaktewater. De Tweede nota duurzame gewasbescherming wordt momenteel geëvalueerd en de verwachting is dat het tussendoel en de einddoelen voor de waterkwaliteit met de huidige maatregelen niet gehaald zullen worden.
De Europese Commissie vraagt Nederland de chemische verontreiniging en de programma’s met maatregelen te baseren op betrouwbare vaststelling van de druk op het watersysteem.
Vewin is het eens met deze aanbeveling en vindt dat extra aandacht nodig is op nationaal niveau in de waterplannen voor nieuwe uitdagingen als opkomende stoffen en medicijnresten. Deze zaken vragen ook om een pro actieve strategie van de Commissie. Zo is een betere afstemming nodig van REACH (opkomende stoffen) op de KRW. In REACH dient de aanpak en normen van de KRW beter verankerd te worden. Ook wordt het tijd dat de Commissie met de lang verwachte strategie gericht op medicijnresten in het milieu komt.
Schoon water in voldoende hoeveelheid is essentieel voor de drinkwatersector. De Kaderrichtlijn Water is een belangrijk instrument om een goede waterkwaliteit te kunnen realiseren. Voortzetting van de KRW na 2027 is wat Vewin betreft noodzakelijk. Dit mag niet worden gebruikt als excuus om de huidige KRW doelen niet te hoeven halen voor 2027 of de doelen te verlagen. Mocht de Europese Commissie het niet noodzakelijk te vinden dat de KRW wordt herzien, dan is het van groot belang dat het ambitieniveau met betrekking tot het halen van de KRW-doelen hoog blijft en dat er afspraken gemaakt worden om in de periode na 2027 de doelen alsnog te halen. Als de KRW wordt herzien moeten naast handhaving van het bestaande ambitieniveau ook nieuwe uitdagingen zoals klimaatverandering en opkomende stoffen worden opgepakt.