Op het vlak van water vormen waterbeschikbaarheid en waterkwaliteit gezamenlijk de rode draad in de gisteren gepresenteerde Prinsjesdagstukken. Vewin is blij met de aandacht voor waterbeschikbaarheid. Belangrijk is dat Minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de komende jaren 200 miljoen euro extra investeert in de aanpak van droogte en klimaatadaptatie. Met dit geld wil Van Nieuwenhuizen “kampioen water vasthouden” worden en samen met waterschappen, provincies en gemeenten de belangrijkste problemen met wateroverlast en watertekorten aanpakken. Dit moet bijdragen aan het ook in de toekomst verzekeren van voldoende grond- en oppervlaktewater van goede kwaliteit beschikbaar is voor de bereiding van drinkwater. De drinkwatersector levert daaraan natuurlijk graag een bijdrage.
De droge zomers van de laatste jaren hebben eens te meer duidelijk gemaakt dat voldoende grond- en oppervlaktewater van goede kwaliteit geen vanzelfsprekendheid is. De Beleidstafel Droogte leverde een reeks van aanbevelingen op gericht op een meer klimaatrobuuste inrichting van het watersysteem. Daarbij staat voorop dat waterbeschikbaarheid leidend moet zijn bij keuzes rond ruimtelijke inrichting en landgebruik. Dit uitgangspunt is verankerd in het gisteren gepubliceerde Deltaprogramma en sluit aan bij de eerdere oproep van de drinkwaterbedrijven om met een fundamenteel nieuwe blik naar het watersysteem te kijken. De voorkeursvolgorde zoetwater die in het Deltaprogramma Zoetwater – en in de vorige week gepubliceerde NOVI – is opgenomen – water beter vasthouden, zuinig zijn met water en water regionaal verdelen – moet wat Vewin betreft op regionaal niveau gelijkwaardig en evenwichtig benaderd worden.
2021 is een belangrijk jaar om een flinke stap te zetten om deze ambities concreet te maken. Maar behalve aandacht voor voldoende water, kwantiteit, moet er ook aandacht zijn voor een goede waterkwaliteit.
In de IenW-begroting is dit jaar minder aandacht voor de kwaliteit van de drinkwaterbronnen. Zeker gezien de systeemverantwoordelijkheid van de minister van IenW voor de drinkwatervoorziening is het van belang dat zij de regie pakt en prioriteit geeft aan het realiseren van een goede waterkwaliteit van de drinkwaterbronnen in de nieuwe cyclus KRW-plannen. Hiertoe heeft de Tweede Kamer ook opgeroepen in haar moties van november 2019. De urgentie om meer ambitie te tonen op het vlak van de kwaliteit van drinkwaterbronnen wordt onderstreept door de conclusies van de Nationale Analyse Waterkwaliteit (april 2020). Uit deze analyse bleek dat de kwaliteit van drinkwaterbronnen onder toenemende druk staat, en dat de doelen van de KRW hier nog (lang) niet in zicht zijn. Om deze doelen tijdig te kunnen halen is naast meer ambitie en een sterkere regie van het Rijk ook een verbetering van de afstemming met andere beleidsdomeinen (zoals landbouw en industrie) en een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen nodig. Vewin zal hier de komende tijd aandacht voor blijven vragen, zeker ten behoeve van de nieuwe Beleidsnota Drinkwater.
In het komende jaar verschijnt een nieuwe Beleidsnota Drinkwater. Een ambitieuze Beleidsnota Drinkwater is hoognodig, met een heldere (uitvoerings-)agenda voor alle relevante beleidstrajecten en stakeholders. Het waarborgen van de kwaliteit en kwantiteit van de bronnen van ons drinkwater moet daarbij de rode draad zijn.
Vewin is blij met de blijvende aandacht voor de aanpak van opkomende stoffen en medicijnresten in water, onder andere via de ketenaanpak ‘medicijnresten uit water’. Vooral het voornemen om vergaande zuivering van rioolwater te stimuleren is voor Vewin van belang, om zo medicijnresten en andere nieuwe stoffen uit het stedelijk afvalwater te verwijderen op geïdentificeerde hotspots. Ook de doorgaande inspanningen om beter zicht te krijgen op emissies van zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) en deze gericht in te perken zijn van belang voor de drinkwatersector. Bij het verankeren van normen voor PFAS in de bodemregelgeving is het van belang afgestemde normstelling met drinkwater goed te bewaken. Vewin draagt graag bij aan de aangekondigde prioritering in de aanpak van ZZS, op lokaal, nationaal en Europees niveau.
Cybersecurity blijft één van de prioriteiten van het kabinet. De respons bij incidenten en crises met een digitaal aspect wordt versterkt. Hiervoor worden onder andere de wettelijke bevoegdheden in kaart gebracht om informatie te delen of om in te grijpen. Vewin onderschrijft de aandacht voor cybersecurity. Hierbij zijn wel een aantal zaken van belang. Zo moet het huidige sectorale stelsel van toezicht en handhaving overeind blijven. Versnippering is ongewenst. In het verlengde daarvan is Vewin positief over de voorbereidingen door de ILT rondom toezicht en handhaving van de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (Wbni). Daarnaast is het van belang dat vanuit het ministerie van JenV een structurele publiek-private oefenagenda op het gebied van cyber wordt ontwikkeld. Samen oefenen is onmisbaar als het gaat om versterking van de respons bij incidenten en crises.
In de begrotingen van BZK/EZK is extra aandacht voor de energietransitie en het opstellen van de Regionale Energie Strategieën die een zorgvuldige ruimtelijke inpassing van hernieuwbare energieopwekking, warmte(rest)bronnen en bijbehorende infrastructuur moeten borgen. Vewin vraagt aandacht voor de afstemming van deze opgaven met de opgaven voor veiligstelling van voldoende voorraden voor de drinkwatervoorziening. Bij de voorziene uitrol van warmtenetten moet geborgd zijn dat dit niet leidt tot knelpunten voor de drinkwatertemperatuur in het leidingnet.
Lees meer over wat de inzet van Vewin is voor het aankomende parlementaire jaar 2020-2021 in onze gisteren gepubliceerde Vewin Lobby-agenda 2020-21.