Tweede Kamer stelt tijdens Vragenuur veel vragen over drinkwatervoorziening

De Tweede Kamer heeft tijdens het Vragenuur van 27 september jl. vragen gesteld aan staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Dit naar aanleiding van de door de media breed opgepakte Vewin-verkenning naar te verwachten knelpunten in de levering van drinkwater als actie door de overheid uitblijft. In twee tweeminutendebatten die later die middag plaatsvonden (over datacenters en over klimaatakkoord gebouwde omgeving) bleek dat de oproep van Vewin dat vandaag al actie nodig is voor het drinkwater van morgen ruime weerklank kreeg. Meerdere Kamerleden spraken in deze debatten hun ongerustheid uit, onder andere over het signaal van Vewin dat de drinkwatervoorziening voor de woningbouwopgave van 900.000 nieuwe woningen niet verzekerd is. Een aantal Kamerleden benoemde dat drinkwater voor sommige toepassingen onterecht wordt gebruikt. De Kamerleden vroegen in de tweeminutendebatten om een versnelde inzet door het kabinet om de toekomst van ons drinkwater te borgen door vervuiling van het water aan te pakken en de verspilling van drinkwater tegen te gaan.

Laura Bromet (GroenLinks) mocht als eerste spreker vier minuten lang vragen stellen aan de staatssecretaris. Bromet begon haar vragenserie met de vraag waar de vervuiling van drinkwaterbronnen vandaan komt en wat het kabinet daaraan gaat doen. Vervolgens vroeg Bromet hoe de 900.000 nieuwe woningen van drinkwater moeten worden voorzien als de levering onzeker is. Bromet kondigde aan dat GroenLinks direct actie wil en daarom in een debat over het Klimaatakkoord gebouwde omgeving aan minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) zou gaan voorstellen om toiletten van nieuwbouwhuizen voortaan niet meer door te spoelen met drinkwater. Tenslotte vroeg ze wat het kabinet gaat doen aan het tariefverschil bij de Belasting op Leidingwater tussen industriële en particuliere afnemers.

Eva Van Esch (Partij voor de Dieren) vroeg wat de staatssecretaris gaat doen om te voorkomen dat waterwinningen door vervuiling met meststoffen gesloten moeten worden. Ook riep ze op om het watergebruik in de veehouderij te beperken. Door Tjeerd de Groot (D66) werd gevraagd of er een vergunningplicht komt voor alle grondwateronttrekkingen.

Fahid Minhas (VVD) vroeg of de staatssecretaris kan toezeggen dat drinkwater ook in de toekomst voor iedereen beschikbaar blijft. Daarop gaf de staatsecretaris aan hier geen problemen te zien, zowel nu als in de toekomst verwacht zij dat de waterbeschikbaarheid voor huishoudens gewaarborgd blijft. In haar verdere beantwoording verwees de staatssecretaris geregeld naar de goede gesprekken die plaatsvinden met de drinkwatersector over deze problematiek en onderstreepte zij dat zij geen zorgen heeft over de beschikbaarheid van drinkwater nu en in de toekomst. Ze verwees ook naar de te verwachten Kamerbrief over Water en Bodem Sturend. Chris Stoffer (SGP) vroeg hierop door hoe het kan dat de drinkwatersector ondanks de goede gesprekken de noodklok luidt. De staatssecretaris reageerde dat de drinkwaterbedrijven zelf gekozen hebben dit signaal af te geven en dat het ministerie al jaren in gesprek is met de sector. Bovendien benadrukte de staatssecretaris het belangrijk te vinden dat slimmer met drinkwatergebruik wordt omgegaan en dat gekeken wordt naar aanpassing van het huidig gebruik van drinkwater in de wc, de tuin en bij datacenters. De gesprekken met de drinkwaterbedrijven gaan volgens de staatssecretaris ook over de vraag voor welke toepassingen het drinkwater wordt gebruikt en over de inzet van alternatieve bronnen.

Op vragen van Pieter Grinwis (ChristenUnie) en Marieke Koekkoek (Volt) of het zonde is om drinkwater te gebruiken voor bijvoorbeeld toiletdoorspoeling en koeling van datacenters reageerde de staatssecretaris dat zij daar serieus naar gaat kijken en er alert op te zijn dat er niet steeds meer grondwater gebruikt gaat worden.

Na het Vragenuur vonden er twee korte debatten plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer waar moties werden ingediend over watergebruik. Queeny Rajkowski (VVD) diende samen met Pieter Grinwis (ChristenUnie) en Henri Bontenbal (CDA) een motie in die vraagt om nieuwe datacenters niet meer te koelen met drinkwater en water op te nemen als criterium in het afwegingskader voor grootschalige bedrijfsvestigingen. Minister Hugo de Jonge (VRO) heeft deze motie overgenomen en daarom hoeft deze niet meer in stemming te worden gebracht. Grinwis (ChristenUnie) diende samen met Rajkowski (VVD) en Bontenbal (CDA) een motie in die vraagt om een toets op het daadwerkelijke gebruik van drinkwater en vulde zijn vraag op verzoek van Rajkowski aan met ook grondwatergebruik en een betere naleving en handhaving van de vergunningen. Hind Dekker-Abdulaziz (D66) gaf aan van mening te zijn dat er geen effect mag zijn op de waterkwaliteit door grote bedrijfsvestigingen, waaronder datacenters. Zij diende een motie in om hiervoor voorwaarden op te nemen in de handreiking.

In het tweeminutendebat over het Klimaatakkoord gebouwde omgeving is met name gesproken over energie, energiearmoede en isolatie. Eva van Esch (Partij voor de Dieren) en Laura Bromet (Groen Links) dienden een motie in gericht op vermindering van het watergebruik in de gebouwde omgeving. Van Esch en Bromet pleitten voor het op korte termijn als norm inzetten van hergebruik van water en grijswater voor nieuwbouwwoningen. Minister De Jonge vroeg aan de Kamerleden om deze motie aan te houden omdat er ook nadelen kleven aan het instellen van een norm zoals hogere kosten en extra milieubelasting. De minister wilde eerst de voor- en nadelen in kaart brengen en de Tweede Kamer hierover in het eerste kwartaal van 2023 rapporteren. Bromet en Van Esch gaven aan zo lang niet te kunnen wachten gezien de grote urgentie aangegeven door de drinkwaterbedrijven en de noodzaak voor klimaatadaptief bouwen. Bromet sloot af met een oproep aan het kabinet om in gesprek te gaan over de bescherming van drinkwater.

Lees hier het eerdere bericht van Vewin: Drinkwatersector slaat alarm: zonder actie meer knelpunten levering drinkwater