Drinkwater in 2050: RIVM rapport onderstreept noodzaak zekerstellen beschikbaarheid en ambitieus bronbeleid

Het RIVM heeft op 20 maart een rapport gepubliceerd over de toekomst van de drinkwatervoorziening in Nederland na 2030. Dit rapport schetst de uitdagingen waarmee drinkwaterbedrijven worden geconfronteerd en verkent de inzet van zowel conventionele als alternatieve, onconventionele waterbronnen en nieuwe zuiveringstechnieken, inclusief de voor- en nadelen hiervan. De studie biedt een eerste verkenning en vormt een basis voor het verdere denken over de drinkwatervoorziening in de periode 2030-2050.

Conventionele en onconventionele drinkwaterbronnen

Uit het rapport blijkt dat de beschikbaarheid van zoet grond- en oppervlaktewater, de conventionele bronnen voor drinkwater, de komende decennia onder druk kan komen te staan door onder meer klimaatverandering en een stijgende drinkwatervraag. Daarom worden aanvullende, onconventionele bronnen verkend, zoals brak grondwater, gezuiverd rioolwater en regenwater.

Het RIVM verwacht echter dat onconventionele drinkwaterbronnen slechts een beperkt deel van de verwachte groei zullen kunnen opvangen. Hiervoor zijn verschillende redenen: aanvullende conventionele bronnen zijn nog beschikbaar, de zuivering van onconventionele bronnen vraagt een grotere inspanning, en er zijn specifieke ontheffingen nodig om ze in te zetten. Daarnaast is de maatschappelijke acceptatie van onconventionele bronnen nog een aandachtspunt.

Belangrijkste bevindingen

• Conventionele bronnen blijven essentieel: Ondanks de verkenning van nieuwe waterbronnen blijven zoet grond- en oppervlaktewater de komende 20 tot 30 jaar de belangrijkste bronnen voor drinkwater.
• Aanvullende zuiveringsstappen: Extra zuiveringsstappen kunnen nodig zijn om de waterkwaliteit te garanderen, maar deze brengen hogere kosten en een hoger energie- en waterverbruik met zich mee. Bovendien blijven er reststromen over bij deze zuiveringen, waar nog geen goede verwerkingsmogelijkheden voor zijn.
• Regionale verschillen: De beschikbaarheid en kwaliteit van drinkwaterbronnen verschillen per regio, waardoor de keuze voor nieuwe bronnen en zuiveringstechnieken maatwerk vereist.
• Klimaatbestendigheid: Drinkwaterbedrijven nemen maatregelen om beter bestand te zijn tegen periodes van droogte en wisselende waterkwaliteit.

Beschikbaarheid en kwaliteit drinkwaterbronnen onder druk

Het RIVM-rapport laat zien dat de drinkwatersector actief eraan werkt om de leveringszekerheid van schoon en betrouwbaar drinkwater ook na 2030 te borgen. Deze leveringszekerheid is niet vanzelfsprekend. De grote opgaven genoemd in het rapport laten zien hoe belangrijk het is dat de drinkwaterbedrijven in staat gesteld worden om tijdig de noodzakelijke investeringen te doen. Hierbij zijn versnelde vergunningverlening, zoals afgesproken in het Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023-2030, en het structureel veiligstellen van de noodzakelijke financieringsruimte essentieel.

Daarnaast staat de noodzaak tot grotere en kostbare zuiveringsinspanningen haaks op de ambitie vanuit de Kaderrichtlijn water (KRW).  Deze is immers om uiteindelijk met minder zuiveringsinspanning drinkwater te maken. Extra inzet op het verbeteren van de waterkwaliteit is volgens Vewin dan ook essentieel.

Lees het RIVM-rapport De drinkwatervoorziening van de toekomst
Lees de Kamerbrief van minister Madlener