Bij een kwart van de grondwaterwinputten zijn restanten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen die potentieel een probleem vormen voor de drinkwatervoorziening. Dat concludeert het RIVM na onderzoek bij circa 200 drinkwaterwinningen. Ook is door het RIVM geïnventariseerd welke maatregelen er voor kunnen zorgen dat er niet langer bestrijdingsmiddelen terechtkomen in het grondwater waaruit drinkwater wordt geproduceerd.
In de landbouw en openbare ruimte worden bestrijdingsmiddelen toegepast. Via de bodem kunnen restanten van bestrijdingsmiddelen na enige tijd in het grondwater terechtkomen. In Nederland wordt zowel uit oppervlaktewater als uit het grondwater drinkwater geproduceerd. Ruim een derde van de in het grondwater aangetroffen bestrijdingsmiddelen is inmiddels niet meer toegelaten in Nederland. Voor de toekomst zijn er zorgen over stoffen die nu nog niet in het grondwater zitten maar daar wel naar onderweg zijn. Drinkwaterbedrijven houden dit in de gaten door middel van een Early Warning systeem. Hierbij wordt de toestroom van grondwater uit de omgeving gecontroleerd, zodat eventuele ongewenste stoffen in het grondwater vroegtijdig opgemerkt worden, ruim voordat ze de bron kunnen bereiken. Zo kunnen tijdig maatregelen worden getroffen.
Beoordeling maatregelen
Experts beoordeelden 40 mogelijke maatregelen om te zorgen dat bestrijdingsmiddelen niet langer in het grondwater terecht kunnen komen. Vewin vindt het van belang om de maatregelen die genomen kunnen worden in samenhang te zien, dan hebben ze het meeste effect. Het gaat om een pakket aan maatregelen die zowel ingaan op zorgen voor bewustwording bij gebruikers van de risico’s voor het grondwater, als ook zorgen voor strengere regelgeving en handhaving bij het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Een effectieve maatregel blijkt het inzetten van biologische of duurzame landbouw in grondwaterbeschermingsgebieden, omdat hierbij minder bestrijdingsmiddelen worden toegepast. Ook het wettelijk verankeren van het instrument Gebiedsdossiers is perspectiefvol omdat het de mogelijkheid biedt afspraken te maken met partijen over concrete maatregelen. Voor teelten waar relatief veel probleemstoffen worden gebruikt kan het effectief zijn de teelt van specifieke gewassen (zoals bloembollen of lelies) te verbieden of te beperken in grondwaterbeschermingsgebieden. Samenwerking zoeken met stakeholders is effectief, de drinkwatersector heeft op verschillende locaties projecten om met partijen, zoals de landbouw en gemeentes, duurzaam landgebruik te stimuleren.
Evaluatie gewasbeschermingsbeleid
Dit onderzoek werd verricht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu in het kader van bescherming van de drinkwaterbronnen. In 2018 zal een tussenevaluatie van de Nota ‘Gezonde Groei, Duurzame Oogst’ plaatsvinden. Het onderzoek van het RIVM biedt handvatten voor de evaluatie en aanvullend beleid ter verbetering van de kwaliteit van het grondwater.
RIVM-rapport over maatregelen tegengaan bestrijdingsmiddelen in grondwater
11 oktober 2016 Nieuws
