Veel aandacht voor drinkwaterbeschikbaarheid bij CD Water

Op 24 september vond het Commissiedebat (CD) Water plaats. Minister Barry Madlener ging in debat met Tweede Kamerleden over uiteenlopende wateronderwerpen. Drinkwater en de beschikbaarheid en kwaliteit van drinkwaterbronnen kwamen uitgebreid aan bod.

Waterbeschikbaarheid

Hidde Heutink (PVV) hield een pleidooi dat we in Nederland geen tekort aan drinkwater hebben, maar een tekort aan vergunningen. Hij vraagt de minister de provincies en drinkwaterbedrijven te helpen, mogelijk door een wetswijziging, zodat vergunningen voor het winnen van drinkwater sneller beschikbaar komen. Pieter Grinwis (CU) ondersteunde het pleidooi van de PVV. ‘We hebben het hier al jaren over; wanneer gaan de provincies de drinkwatersector nu vergunningen geven zodat zij drinkwater kunnen leveren en wat gaat de minister hieraan doen?’  Peter de Groot (VVD) stelde dat mensen zich geen zorgen moeten maken over drinkwater. Hij zei dat er ontspanning nodig is wat betreft de drinkwaterbeschikbaarheid door het beeld dat is ontstaan dat er tekorten zijn. ‘Daar moeten we wat aan doen door meer productiecapaciteit voor de drinkwaterproductie te verzorgen.’ Hij vroeg wat de minister gaat doen.

Minister Madlener opende zijn bijdrage met het drinken van een glas drinkwater en benadrukte dat iedereen wil kunnen vertrouwen op het drinkwater uit de kraan tegen een acceptabele prijs. Hij gaf aan trots te zijn op het Nederlandse drinkwater. De minister stelde dat drinkwater voor ons allemaal belangrijk is. Hij zei gek te zijn op drinkwater en het ook aan zijn kind te geven. Tegen Nederland wilde hij zeggen: ‘Drink het drinkwater uit de kraan’.

De minister onderkende het probleem van de vergunningen voor drinkwater en de beschikbaarheid. Hij is samen met IPO en Vewin bezig met een Actieprogramma om de benodigde 100 miljoen m3 te vinden, is voortrekker hiervan en in goed overleg met de provincies en de drinkwaterbedrijven. Eind 2024 moet het Actieprogramma klaar zijn. Ook de mogelijkheden van (meer) oppervlaktewater worden onderzocht. De minister ontvangt op 25 september de drinkwaterbedrijven en zal met hen bespreken wat de mogelijkheden zijn.

Kwaliteit drinkwaterbronnen

Mpanzu Bamenga (D66) stelde dat het kabinet werk moet maken van schoon en gezond water. Hij gaf aan dat er in het regeerprogramma niets hierover wordt gemeld. D66 wil een verbod op PFAS.
De minister verwees naar het regeerakkoord waar staat dat voldoende en veilig schoon water van belang is en daar valt ook PFAS onder. De minister gaf aan te streven naar een zo breed mogelijk PFAS-verbod in Europa, want voor Nederland heeft dat volgens hem geen zin. ‘Lozingen van PFAS pakken we hard aan,’ aldus de minister. Hij wil naar nul lozingen van PFAS in Nederland.
Cor Pierik (BBB) en Aant Jelle Soepboer (NSC) zeiden het niet realistisch en economisch onwenselijk te vinden om duizenden PFAS-stoffen te gaan verbieden.

Ines Kostić (PvdD) en Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA) vroegen wat er gebeurt met de doelstellingen voor waterkwaliteit uit het NPLG nu het NPLG en de middelen hiervoor verdwenen zijn. Gabriëls sprak de minister aan als de ‘coördinerend minister voor water’ en vroeg wat hij gaat doen aan waterkwaliteit als het gaat om bestrijdingsmiddelen en nitraat, en hoe hij in overleg gaat met de minister van LVVN.
De minister gaf aan dat er eind dit jaar een alternatieve aanpak voor het landelijk gebied komt van minister Femke Wiersma (LVVN) als vervanger van het NPLG. Madlener gaf aan dat maatregelen over de landbouw aan de minister van LVVN zijn.
In grote lijnen zal dit kabinet de ingezette weg van het vorige kabinet voorzetten wat betreft de Kaderrichtlijn Water (KRW), wel met hier en daar aanpassingen.

Waterbesparing

Heutink zei dat het kabinet ‘weg moet blijven uit de badkamer van de burger’. Hij vroeg of het staande beleid met het plan van aanpak drinkwaterbesparing nu een koerswijziging zal ondergaan met het nieuwe kabinet. De PVV is geen voorstander van gedragsonderzoek onder burgers over besparing.
De Groot (VVD) vond dat realisme nodig is. Hij is voorstander van hergebruik waar dat kan, en gebruik van ander water als dat mogelijk is. Volgens hem blijven de extra vergunningen voor drinkwater nodig.
Madlener gaf aan door te gaan met het Nationaal Plan van Aanpak drinkwaterbesparing, maar dat het gaat over ‘bewustwording’.
Grinwis (CU) vroeg wanneer de minister gebruik van regenwater en circulair water wettelijk mogelijk maakt met een wijziging van het Bouwbesluit. De minister antwoordde dat hij in overleg met de minister van Wonen gaat bezien wat mogelijk is, maar dat hij vooral inzet op het vergroten van het aanbod. Hij geeft ook aan dat goed naar mogelijke effecten op de volksgezondheid gekeken moet worden.

Tarieven, belastingen en de WACC

Heutink zei geen voorstander te zijn van luxe-tarieven voor gebruik van water. Als mensen drinkwater besparen is dat goed, maar dat moeten zij zelf bepalen. Hij gaf ook aan dat voor grootverbruikers de PVV geen voorstander is van hogere tarieven. Het drinkwater moet betaalbaar blijven.
De minister stelde dat hij niet voor belastingverhogingen is. Ook gaf hij aan dat drinkwater een lage prijselasticiteit heeft en dat prijsverhogingen niet werken.
De minister gaf aan dat het onderzoek over beprijzen van drinkwater klaar is en binnenkort naar de Tweede Kamer gaat. Hij is niet van plan het tarief te verhogen.
Gabriëls (GroenLinks-PvdA) vroeg de minister waarom hij niets aan de Belasting op Leidingwater (BoL) voor grootverbruikers wil doen.
De minister gaf aan voorafgaand aan het Wetgevingsoverleg in november met een reactie te komen. Voor burgers wenst de minister geen verhoging.

Grinwis (CU) vroeg, vanwege de financiële beperkingen die de drinkwaterbedrijven hebben door de WACC (vermogenskostenvoet), wanneer de minister de drinkwaterregeling vast gaat stellen. Hij vroeg ook wanneer de minister met een wijziging van de wet komt en hoe het verdere proces eruitziet.
De Groot (VVD) steunde de vragen van Grinwis en verwees naar een eerdere motie van Grinwis/De Groot die verzocht om spoedige helderheid voor de drinkwaterbedrijven.
De minister gaf aan de WACC-regeling zojuist goedgekeurd te hebben, uiterlijk 31 oktober zal de WACC door IenW vastgesteld worden. Ook is de aanpassing van de WACC op langere termijn gestart in overleg met de partners.