Verkiezingsdebat Water: politiek eens over urgentie, verdeeld over aanpak

Op maandagochtend 27 oktober, twee dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen, organiseerden Vewin en de Unie van Waterschappen een speciale Waterpoort-editie: het verkiezingsdebat Water. (Kandidaat-)Kamerleden gingen in debat over urgente, actuele waterthema’s zoals de beschikbaarheid en de kwaliteit.  
Gespreksleider Splinter Chabot opende het debat met het uitnodigen van alle aanwezige politici op het podium. Aanwezig waren: Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA), Pieter Grinwis (ChristenUnie), Renilde Huizenga (D66), Karsten Klein (CDA), Judith Lammers (PvdD), Jamilja van der Meulen (NSC), Simone Ritzer (Volt), Ruud Verkuijlen (VVD) en Henk van der Wind (SGP).  

Woningbouw, overstromingen en drinkwaterbeschikbaarheid

Allereerst kregen de aanwezige politici de gelegenheid om kort te vertellen wat volgens hen het belangrijkste punt is op het gebied van (drink)water in hun verkiezingsprogramma.
De eerste stelling van het debat luidde: ‘Alle bouw stopt zonder voldoende bescherming tegen overstromingen en gegarandeerde drinkwaterbeschikbaarheid’. Na een korte peiling van de mening in de zaal kwamen bij de behandeling van deze stelling de volgende onderwerpen en vraagstukken op tafel; water en bodem weer echt sturend maken en het scheppen van meer ruimte voor waterberging. In de Nota Ruimte zal daarvoor voldoende aandacht moeten zijn. Opgemerkt werd dat droogte en wateroverlast vaak samengaan en de vraag werd gesteld of alle delen van Nederland nog echt bewoonbaar zijn of niet. Het ontwikkelen van nieuwe bronnen voor drinkwater en de infrastructuur en het investeren in de noodzakelijke infrastructuur kwamen naar voren als echt noodzakelijk. De vergelijking met netcongestie in de energie werd gemaakt. Daarnaast werd gepleit voor het besparen van drinkwater, bijvoorbeeld door het gebruiken van circulair water. Ook het gebruik van grootverbruikers werd aan de orde gesteld.
 

PFAS-lozingsverbod

De tweede stelling luidde: ‘Alle industrie in Nederland, geen enkele uitgezonderd, moet zich per 2026 aan een PFAS-lozingsverbod houden.’ Hierbij bleek dat vooral de snelheid van het invoeren van het verbod een bottleneck was, het lozingsverbod zelf leek op brede steun van de aanwezige politici te kunnen rekenen. 
Opgemerkt werd dat niet alleen PFAS maar alle persistente, mobiele en toxische stoffen verboden zouden moeten worden. Sommige deelnemers benadrukten dat een effectieve aanpak alleen op Europees niveau kan plaatsvinden, anderen zagen ook meer ruimte voor nationale maatregelen. Zij hekelden het gebrek aan actie in Nederland; inmiddels worden in sommige andere Europese landen bepaalde producten met PFAS verboden.

Een verbod werd gezien als daadkrachtig, maar het moet ook gehandhaafd kunnen worden. Er werd gepleit voor meer kennis en menskracht voor de omgevingsdiensten die over de vergunningen gaan. Het toelatingssysteem voor chemische stoffen kwam ook aan bod.

Meer aandacht dan enkele jaren geleden

Hans de Groene (directeur Vewin) en Jeroen Haan (voorzitter Unie van Waterschappen) zagen afgelopen jaren meer politieke aandacht voor (drink)water. De Groene wees op het belang van waterbeschikbaarheid, en dat dit nu echt zijn beslag moet krijgen bij de uitvoering van het Actieprogramma Beschikbaarheid Drinkwaterbronnen 2023-2030. Ook kondigde hij een gezamenlijk watermanifest van de Unie van Waterschappen en Vewin aan om de formatie een handje te helpen.  

Fotoverslag