De ministers van Binnenlandse Zaken (BZK), Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Volksgezondheid (VWS) stuurden onlangs een brief naar de Tweede Kamer waarin zij hun aanpak van resterende loden drinkwaterleidingen presenteren. Aanleiding voor deze aanpak zijn rapporten van RIVM en de Gezondheidsraad uit november 2019 waaruit bleek dat loodinname schadelijker was voor de gezondheid dan eerder bekend was.
De belangrijkste oorzaak voor hoge loodconcentraties in drinkwater is de aanwezigheid van loden leidingen in huizen of in gebouwen. De eigenaar van het pand is verantwoordelijk voor het opsporen en verwijderen van deze leidingen. De verantwoordelijkheid van het drinkwaterbedrijf loopt tot het leveringspunt, veelal de watermeter.
Hoge loodconcentraties kunnen voorkomen bij (restanten) van loden leidingen in woningen en gebouwen die voor 1960 zijn gebouwd of bij resterende loden distributie- en aansluitleidingen van drinkwaterbedrijven. Drinkwaterbedrijven in Nederland hebben tussen 1995 en begin deze eeuw nagenoeg alle loden leidingen verwijderd uit hun distributienet. In een zeer beperkt aantal gevallen bleek verwijdering van de hele aansluitleiding niet mogelijk, bijvoorbeeld omdat de eigenaar geen medewerking wilde verlenen. Voorts is van belang dat bij een deel van de leidingen het zeer oude situaties betreft waarbij de aard van het destijds toegepaste leidingmateriaal onbekend is bij het drinkwaterbedrijf. Periodiek komt hieruit bij werkzaamheden nog lood naar voren.
Ook nieuwe drinkwaterleidingen of kranen kunnen in de eerste maanden lood afgeven. Te hoge loodconcentraties kunnen daarnaast veroorzaakt worden wanneer niet de juiste materialen zijn toegepast.
De aanpak van het Kabinet bestaat uit:
De loodconcentratie in Nederlands kraanwater is gemiddeld 1 microgram per liter bij huizen zonder loden leidingen of nieuwe kranen/leidingen.
Eigenaren van panden zijn zelf verantwoordelijk voor het opsporen en verwijderen van loden binnenleidingen. De drinkwaterbedrijven faciliteren hierbij door klanten en andere betrokken partijen te informeren en te adviseren over het monitoren van lood in drinkwater. Dit kan bijvoorbeeld via het uitvoeren van een test aan de kraan, op te vragen via de site loodinwatertesten.nl.
De drinkwaterbedrijven zullen gericht onderzoek doen naar aansluitleidingen van onbekend leidingmateriaal van voor 1960 om daarin de aanwezigheid van lood uit te sluiten of deze te vervangen als er lood wordt aangetroffen. Bovendien zullen zij het zeer beperkte aantal bekende resterende gevallen van lood die in het verleden niet verwijderd konden worden opnieuw beoordelen en daar nieuwe actie op zetten om ook deze situaties zo snel mogelijk te saneren. Daarnaast zorgen de drinkwaterbedrijven ervoor dat, conform de eisen uit de Europese Drinkwaterrichtlijn, tijdig wordt voldaan aan de nieuwe norm voor lood in drinkwater op het punt van levering.