‘Ik wil me sterk maken voor voldoende en betaalbaar drinkwater’
Nieuws - 24 december 2024
Op 20 december 2024 is de tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW) gepubliceerd en naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin evalueren alle waterbeheerders of ze met het huidige beleid op koers zijn om eind 2027 aan de doelen voor de waterkwaliteit van de KRW te voldoen. De belangrijkste conclusie: zelfs als alle voorgenomen maatregelen tijdig worden uitgevoerd, zullen niet alle doelen in 2027 worden behaald. Dit komt mede doordat de effecten van huidige maatregelen vaak pas later zichtbaar zijn. Toch is vol inzetten op alle mogelijke maatregelen de beste weg. Niet alleen om inbreukprocedures door de Europese Commissie te voorkomen, maar vooral om te zorgen dat de waterkwaliteit ook op termijn beter wordt.
Vewin pleit voor maximale inzet om de doelen te bereiken, zodat drinkwaterbronnen beter beschermd worden.
De KRW stelt dat waterlichamen voor drinkwaterwinning zodanig moeten worden beschermd dat de waterkwaliteit niet verslechtert en de zuiveringsinspanning die nodig is om drinkwater te maken verlaagd kan worden. De praktijk laat echter een heel ander beeld zien. De druk op de kwaliteit van de drinkwaterbronnen door verontreinigingen afkomstig uit de landbouw, industrie en huishoudens is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Dit vraagt extra inspanningen van drinkwaterbedrijven om schoon en veilig drinkwater te blijven produceren.
Maar een klein deel waterlichamen in goede toestand
In de rapportage van de tussenevaluatie wordt geconstateerd dat maar een klein deel van de (grond)waterlichamen voor drinkwaterproductie op dit moment in goede toestand is. Bovendien is er bij de grondwaterlichamen sprake van ‘vergrijzing’; er worden steeds meer lage concentraties van een cocktail van chemische stoffen gevonden. Dit vormt een directe schending van het stand-still-principe van de KRW, dat achteruitgang van waterkwaliteit verbiedt.
Monitoring niet volledig, vervuiling niet te onderschatten
De tussenevaluatie benadrukt dat de huidige monitoring en toetsing niet alle relevante stoffen voor drinkwaterbronnen in kaart brengen. Metingen aan de waterkwaliteit laten een verdere achteruitgang zien dan uit de KRW-toetsresultaten blijkt. Dit heeft te maken met de manier van monitoring, toetsing, beoordeling en rapportage. Stoffen zoals PFAS, medicijnresten en industriële verontreinigingen blijven buiten beeld.
In 2020 is de waterkwaliteit in alle drinkwaterwinningen onderzocht op basis van de gebiedsdossiers (RIVM, 2020) en bleek dat in meer dan de helft van de drinkwaterwinningen de waterkwaliteit een probleem vormt. Dit betreft vrijwel alle oppervlaktewaterwinningen en de helft van de grondwaterwinningen.
Vewin: verbetering drinkwaterbronnen noodzakelijk
Vewin onderschrijft de conclusie van de tussenevaluatie om de KRW-doelen met maximale inspanning na te streven. Begin 2025 zal gestart worden met de (bestuurlijke) gesprekken over benodigde (extra) maatregelen om de KRW-doelen te halen. Hierbij moet voldoende aandacht zijn voor de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit van drinkwaterbronnen, en de taakverdeling tussen Rijk en regio. Belangrijke maatregelen voor drinkwaterbronnen die genoemd worden in de tussenevaluatie zijn het beter afstemmen van de toelating van stoffen (zoals bestrijdingsmiddelen) op de KRW-doelen, het actualiseren en aanscherpen van vergunningen voor lozingen van zorgwekkende stoffen en PFAS, en het versterken van toezicht en handhaving met een focus op drinkwaterbronnen.