Verruiming PFAS-normen ondanks aangekondigd toetsingskader reden tot zorg Vewin

​Op 1 juli heeft staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) in een brief aan de Tweede Kamer een aantal aanpassingen in het tijdelijk handelingskader voor PFAS aangekondigd. De tijdelijke achtergrondwaarde voor PFAS in de bodem is nu verruimd voor de functies landbouw en natuur. Ook hergebruik van PFAS-houdende grond in oppervlaktewater (diepe plassen) wordt nu mogelijk gemaakt. Vewin blijft bezorgd over de impact van PFAS-verontreinigingen op de drinkwatervoorziening. Het betreft soms uiterst giftige stoffen die in de bestaande zuiveringen niet of nauwelijks worden verwijderd. Vewin pleit daarom voor een gerichte bronaanpak van PFAS. Het is daarnaast van belang dat er snel duidelijkheid komt over het vóórkomen van PFAS in bodem en grondwater en de bedreigingen die dit oplevert voor onttrekkingen voor de drinkwatervoorziening.

De aanpassingen van het tijdelijk handelingskader volgen op onderzoek dat is verricht door RIVM en Deltares naar achtergrondwaarden van PFAS in de bodem en naar het uitlooggedrag van PFAS-houdende grond naar oppervlaktewater. Daarbij wordt een toetsingskader aangekondigd voor situaties waarbij er in de nabijheid van een diepe plas een kwetsbaar object is gelegen, zoals een onttrekking voor de drinkwatervoorziening. Ook kondigt staatssecretaris Van Veldhoven aan dat eventuele afspraken over sanering van PFAS-houden grond of grondwater zullen volgen in de vervolgafspraken over het Bodemconvenant na 2020. Tenslotte zal er een algemene methodiek voor de omgang met niet genormeerde stoffen in bodem en ondergrond en een integrale, samenhangende beleidsaanpak door de keten komen. Bij toepassing van niet-gebiedseigen PFAS-houdende grond in grondwaterbeschermingsgebieden blijft het voorzorgprincipe gelden, wat betekent dat het verboden is PFAS-houdende grond van elders naar die gebieden te verplaatsen.

Zolang onduidelijk is in hoeverre PFAS-verontreinigingen en hergebruik en verplaatsing van PFAS-houdende grond risico’s opleveren voor drinkwater, moet volgens Vewin in de gebieden voor de drinkwatervoorziening herplaatsing van niet-gebiedseigen PFAS-houdende grond worden uitgesloten. Op deze manier verergert de problematiek niet nog meer dan nu al het geval is en nemen risico’s voor drinkwater niet verder toe. Daarbij is het volgens Vewin nodig dat de uitsluiting die nu geldt voor alleen de grondwaterbeschermingsgebieden, verbreed wordt naar álle gebieden die voor de drinkwatervoorziening die zijn aangewezen door provincies.

Bij de herziening van de afspraken over het Bodemconvenant na 2020 zullen eveneens afspraken opgenomen moeten worden over maatregelen voor bescherming van drinkwaterbronnen, daar waar bedreigingen met PFAS aan de orde zijn. Waar nodig zal de overheid adequate beschermende maatregelen moeten treffen. Voor een juiste beoordeling van de vraag of maatregelen voor bescherming van onze grondwaterwinningen noodzakelijk zijn, is het van belang dat de aangekondigde Indicatieve Niveaus voor Ernstige Verontreiniging (INEV’s) voor beoordeling van verontreinigingen en de noodzaak van maatregelen goed zijn afgestemd op de normen voor drinkwater.

Bij hergebruik van PFAS-houdende grond in oppervlaktewater zullen effecten op drinkwaterwinningen uitgesloten moeten worden. Vewin steunt daarom de door de staatssecretaris aangekondigde uitwerking van een toetsingskader om bij de toepassing van PFAS-houdende grond in diepe plassen de effecten daarvan op innamepunten voor de drinkwatervoorziening te kunnen beoordelen. Een nauwe betrokkenheid van de drinkwatersector bij de uitwerking van die methodiek is gewenst. Tenslotte steunt Vewin van harte de aangekondigde algemene methodiek voor de omgang met niet-genormeerde stoffen in bodem en ondergrond en een integrale, samenhangende beleidsaanpak daarvan door de keten.