CD Mijnbouw – 3 april 2025
Standpunt - 18 maart 2025
Grondwater voor de drinkwaterwinning is een zeer kwetsbare functie in de ondergrond. Incidenten met boringen voor zoutwinning en afvalwaterinjectie etc. tonen aan dat het risico op grondwaterverontreiniging door lekkages bij mijnbouwactiviteiten niet uitgesloten is. Bij nieuwe ondergrondse functies zoals aardwarmte moet het voorzorgsprincipe daarom leidend zijn. Het concept wetsvoorstel voor wijziging van de Mijnbouwwet (wetsvoorstel 35531) bevat gewijzigde regels voor vergunningverlening voor het opsporen en winnen van aardwarmte. Deze regels dienen volgens Vewin te borgen dat risico’s voor het grondwater worden voorkomen.
In de Structuurvisie ondergrond (STRONG) is vastgelegd dat mijnbouw is uitgesloten in bestaande gebieden voor de drinkwatervoorziening. Tevens is in STRONG aangegeven dat het Rijk in de nog aan te wijzen aanvullende grondwaterreserves voor de toekomstige drinkwatervoorziening het beleid van de provincies zal volgen voor de beoordeling van mijnbouwactiviteiten. Vewin vindt dat deze lijn doorwerking dient te krijgen in het wetsvoorstel. Om daar inhoud aan te geven dient bij aanvragen voor een zoekgebied en een startvergunning voor aardwarmte cf. artikelen 24e en 24o eveneens een beschrijving gevraagd te worden van de door het Rijk of provincies voor mijnbouw uitgesloten gebieden voor de drinkwatervoorziening. Deze gebieden dienen van het zoekgebied voor opsporing en in de winvergunning te worden uitgezonderd. Tevens dient volgens ons in de afwijzingsgronden voor een vergunningaanvraag (cf. art. 24i, 24t, 24aj en 24ao) toegevoegd te worden dat een vergunningaanvraag zal worden afgewezen voor zover dit gebieden voor de drinkwatervoorziening betreft waarin winning van aardwarmte door Rijk in STRONG of door provincies in verordeningen niet is toegestaan, alsmede bij mogelijke effecten op grondwater voor de drinkwatervoorziening.
Neem uitsluiting van mijnbouw in gebieden voor de drinkwatervoorziening op in de afwijzingsgronden voor opsporings- en winvergunningen (cf. art. 24i, 24t, 24aj en 24ao)
Op grond van artikel 24q en 24ah zal provincies worden gevraagd om over vergunningaanvragen te adviseren, mede met het oog op planmatig beheer van het grondwater voor de drinkwatervoorziening. Gezien het belang van de ondergrond voor de veiligstelling van de bronnen voor de drinkwatervoorziening en de wettelijke taak die drinkwaterbedrijven hebben volgens de Drinkwaterwet, is het gewenst dat ook drinkwaterbedrijven hierin een rol hebben. De wet dient daarvoor te regelen dat de regionale overheden alle relevante belangen betrekken in hun advies. Ingeval de minister van EZK voornemens is af te wijken van de advisering door provincies is het van belang dat de minister van IenW, als systeemverantwoordelijke voor de drinkwatervoorziening, in de besluitvorming wordt betrokken.
Vul in artikelen 24q en 24ah aan dat drinkwaterbedrijven betrokken dienen te worden bij de advisering van provincies over mijnbouwwetvergunningen
Neem in de artikelen 24q en 24ah op dat, indien de minister van EZK voornemens is af te wijken van het advies van provincies in relatie tot planmatig beheer van grondwater met het oog op de drinkwatervoorziening, besluitvorming over de vergunningverlening plaatsvindt in overeenstemming met de minister van IenW
Artikel 24w biedt de mogelijkheid om aan vergunningen bij AMvB voorschriften te verbinden voor de wijze waarop putintegriteit wordt geborgd, o.a. vanwege gebruik van grondwater voor de drinkwatervoorziening. Om risico’s van winning van aardwarmte voor het grondwater te voorkomen en eventuele lekkages te kunnen detecteren is het cruciaal dat aan het putontwerp voor aardwarmtewinning adequate eisen worden gesteld. Door de geothermiesector is initiatief genomen voor ontwikkeling van een leidraad putontwerp die is vastgelegd als een ‘industriestandaard’. De status en verbindendheid van een ‘industriestandaard’ is onduidelijk, waarmee eveneens onduidelijk is hoe het putontwerp nu precies gereguleerd wordt. Van belang hierbij is om in de regelgeving voor putontwerp op basis van art. 24w lid 2 dubbelwandige verbuizing van geothermieputten en monitoring van het diepe grondwater voor lekdetectie voor te schrijven.
Leg verplichte dubbelwandige verbuizing van geothermieputten vast in regelgeving, evenals monitoring van het diepe grondwater om lekkages te kunnen detecteren
Artikel 24w lid 1d biedt de mogelijkheid om bij AMvB bij de vergunningverlening regels te stellen inzake financiële zekerheden in verband met aansprakelijkheden. We roepen op om in deze AMvB eveneens financiële zekerstelling te regelen voor situaties waarin verontreiniging van grondwater met risico’s voor de drinkwatervoorziening of schade aan het drinkwaterbedrijf is opgetreden. Via fondsvorming dienen financiële waarborgen te worden geregeld om verontreinigingen als gevolg van incidenten ook weer weg te nemen en schade aan drinkwaterwinningen zoals eventuele aanvullende zuiveringskosten te vergoeden.
Waarborg financiële zekerstelling voor herstel van schade aan het grondwater voor de drinkwatervoorziening en aan drinkwaterbedrijven
Verder lezen? Vewin biedt meer informatie over dit onderwerp. Klik hiernaast om naar een gerelateerde pagina te gaan.