Commissiedebat Armoede- en schuldenbeleid
Standpunt - 15 oktober 2024
Ondanks de periodieke droogte en structurele verdroging in sommige regio’s is Nederland een waterrijk land. Op jaarbasis voeren we het overschot aan neerslag en de aanvoer via de grote rivieren, opgeteld zo’n 90 miljard m3 zoet water, af naar zee. De drinkwaterbedrijven gebruiken hiervan slechts ruim 1 % voor hoogwaardig gebruik; water dat via de waterketen van het riool en de afvalwaterzuivering weer in het watersysteem terugvloeit. Het aandeel van de drinkwatersector in de totale waterbalans is dus minimaal. De drinkwatersector staat achter het streven naar bewust en zuinig (drink)watergebruik, maar de echte oplossingen voor structurele verdroging zitten in het verbeteren van de waterhuishouding door meer water vast te houden: de koek moet worden vergroot.
Actieve invulling zorgplicht voor de drinkwatervoorziening
Vewin onderschrijft de uitgangspunten van het Programma Water en bodem sturend (WBS). Het is goed dat water en bodem veel meer richtinggevend worden voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. De ambitie om water beter vast te houden, en het in beeld brengen en reguleren van álle grondwater onttrekkingen zijn wat Vewin betreft belangrijke stappen vooruit. Vewin vindt het ook positief dat drinkwater als criterium wordt gehanteerd bij locatiekeuze voor woningbouw. Verder is van belang dat drinkwater prioriteit krijgt bij ruimtelijke keuzes wanneer dat nodig is voor het garanderen van de leveringsplicht. Nu zijn de provincies aan zet om deze punten concreet uit te werken in de gebiedsprogramma’s. De drinkwatersector zet zich vanzelfsprekend in voor een duurzame inpassing van de waterwinningen in het bodem en watersysteem en een toekomstbestendige drinkwaterproductie.
Neem in de NOVEX startpakketten op dat er actief invulling moet worden gegeven aan de zorgplicht voor de openbare drinkwatervoorziening, zodat dit goed doorwerkt in de provinciale gebiedsprogramma’s.
Emissies naar drinkwaterbronnen tegengaan
De aandacht in het Programma WBS voor een goede waterkwaliteit en voor het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water en de Nitraatrichtlijn is van groot belang voor de drinkwaterbronnen. WBS stelt terecht dat de waterkwaliteit van de bronnen voor drinkwater nog niet op orde is en dat een groot aantal drinkwaterwinningen te maken heeft met ongewenste verontreinigende stoffen. Onder andere de emissies van bestrijdingsmiddelen en nitraat naar drinkwaterbronnen moeten worden tegengegaan. Hiervoor is het van belang dat de bestaande doelen voor drinkwaterbronnen uit de Bestuursovereenkomst nitraat in grondwaterbeschermingsgebieden en uit de Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 een plek krijgen in de gebiedsprogramma’s.
Veranker de bestaande doelen en aanpak m.b.t. het tegengaan van verontreiniging van drinkwaterbronnen met nitraat en bestrijdingsmiddelen in de gebiedsgerichte uitwerking van het NPLG.
Bewust en verantwoord drinkwatergebruik
Water en bodem sturend bevat een ambitie op het vlak van (drink)waterbesparing. Vewin staat achter deze ambitie. Waterbesparing vraagt de gezamenlijke inzet van de drinkwatergebruikers (huishoudens en bedrijven), overheden, drinkwaterbedrijven en anderen. Daarom is een nationale aanpak nodig. Vewin vindt het positief dat IenW en BZK in afstemming met de drinkwatersector gaan onderzoeken hoe de toepassing van huishoudwater (dat is geen drinkwater) verruimd kan worden.
Pas het Bouwbesluit aan zodat gemeenten via maatwerkregels de mogelijkheid krijgen tot het geven van aanwijzingen en verplichtingen kunnen opleggen tot waterbewust bouwen;
Pas het Drinkwaterbesluit aan zodat niet alleen op het dak opgevangen regenwater als huishoudwater kan worden gebruikt, en maak mogelijk dat huishoudwater voor meer toepassingen dan toiletspoeling gebruikt kan worden. Borg hierin de volksgezondheid.