Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft dinsdag 7 maart voor de motie gestemd die oproept om de bestaande doelen voor het verminderen van verontreiniging van drinkwaterbronnen met nitraat en bestrijdingsmiddelen als randvoorwaarden mee te nemen in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) diende deze motie samen met Thom van Campen (VVD) in tijdens het Kamerdebat over het NPLG en de stikstofproblematiek op 23 februari. Vewin ziet het als een belangrijk signaal dat de Tweede Kamer deze motie heeft aangenomen, omdat dit aangeeft dat ook de Tweede Kamer vindt dat drinkwaterbronnen via het NPLG beter beschermd moeten worden tegen verontreiniging met nitraat en bestrijdingsmiddelen. De kwaliteit van de drinkwaterbronnen staat onder andere door deze verontreinigingen steeds meer onder druk en doelbereik is niet in zicht.
Meer zekerheid nodig voor bescherming drinkwaterbronnen
Een belangrijk doel van het Nationaal Programma Landelijk Gebied is om de Europese en nationale verplichtingen op het gebied van waterkwaliteit via gebiedsgerichte programma’s te realiseren. Vewin heeft de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, voor Natuur en Stikstof en van Infrastructuur en Waterstaat al eerder verzocht de bescherming van drinkwaterbronnen prioriteit te geven in het NPLG, onder andere door grondwaterbeschermingsgebieden een prioritaire status te geven. Concreet heeft Vewin bepleit de bestaande doelen met betrekking tot het verminderen van de belasting van drinkwaterbronnen met nitraat en bestrijdingsmiddelen te verankeren in het NPLG. Tot nu toe is bescherming van drinkwaterbronnen echter niet als structurerende keuze opgenomen in het NPLG. Daarmee wordt volgens de drinkwatersector onvoldoende verzekerd dat bescherming van drinkwaterbronnen voldoende aandacht krijgt in de gebiedsgerichte uitwerking.
Toenemende druk op drinkwaterbronnen
De kwaliteit van drinkwaterbronnen staat in toenemende mate onder druk en is de afgelopen jaren niet significant verbeterd. Verontreinigingen afkomstig uit de landbouw, industrie en huishoudens zorgen ervoor dat de kwaliteit van de drinkwaterbronnen eerder slechter wordt. Op het vlak van nitraat is eind 2017 een bestuursovereenkomst gesloten tussen LNV, IenW, IPO, LTO en Vewin met als doel de nitraatconcentraties in 34 kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden uiterlijk in 2025 duurzaam onder de wettelijke norm te brengen. Naar huidig inzicht kunnen de doelen met de huidige aanpak in (mogelijk) circa de helft van de gebieden worden bereikt, maar in de andere helft zeker niet.
Voor bestrijdingsmiddelen zijn doelen vastgelegd in de Toekomstvisie Gewasbescherming 2030. Het doel is in 2030 nagenoeg geen emissies van bestrijdingsmiddelen naar het milieu meer te hebben. Het eerste tussendoel – in 2023 95% minder normoverschrijdingen in oppervlaktewater voor drinkwaterproductie dan in 2013 – is evenwel al buiten bereik.